Nuôi cá cảnh là một sở thích tao nhã của nhiều người trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, với nhịp sống hối hả ngày nay, việc chăm sóc bể cá không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt đối với những người mới bắt đầu. Cá thường xuyên gặp nhiều vấn đề và dễ bị chết. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết những biểu hiện cá cảnh sắp chết và cung cấp một số phương pháp cứu chữa nhanh chóng, hiệu quả.
Biểu hiện cá cảnh sắp chết
Cá cố gắng đớp không khí
Một trong những dấu hiệu phổ biến là cá cố gắng đớp không khí trên mặt nước. Tình trạng này có thể xuất phát từ một số nguyên nhân sau:
- Nước thiếu oxy
- Nồng độ ammonia cao trong nước
- Bệnh tật như nấm trắng, trùng mỏ neo hoặc sán
- Nhiệt độ bể quá cao
Cách giải quyết: Có nhiều nguyên nhân khiến cá phải đớp không khí trên mặt nước. Trước tiên, bạn nên kiểm tra mức oxy trong nước. Cá có thể thiếu oxy khi bể quá đông cá, nước bị tù đọng, bể quá nhỏ hoặc không có dòng chảy.
Nếu bể mới và có quá nhiều cá, khả năng cao là mức ammonia cũng đang ở ngưỡng cao. Cách giải quyết trong trường hợp này là thay 20-30% nước bể bằng nước mới.
Sau đó, bạn cần giải quyết tận gốc vấn đề. Hãy kiểm tra xem bể có nuôi quá nhiều cá không bằng cách đọc bài viết này. Nếu bể quá đông, hãy tách riêng cá ra hoặc mua bể mới.
Nếu bể mới làm, bạn cần sử dụng bộ lọc tốt và bổ sung vi sinh để hệ vi sinh có thể xử lý ammonia và nitrite tích tụ.
Cuối cùng, hãy đảm bảo bể cá tránh xa ánh nắng mặt trời và các nguồn nhiệt có thể gây thay đổi đột ngột trong môi trường bể.
Mang cá hoạt động mạnh
Cá có thể không đớp không khí trên mặt nước nhưng vẫn thở mạnh, mang hoạt động liên tục. Điều này thường do chất lượng nước kém hoặc cá đang mắc bệnh.
Nếu bạn thấy da cá có lớp nhầy, đặc biệt quanh mang, có thể cá đang bị bệnh. Nếu không, nguyên nhân là do nước bẩn.
Nếu tình trạng kéo dài, cá có thể chết.
Cách xử lý: Đầu tiên, thay khoảng 20% nước bể để tránh cá bị sốc nước. Sau đó, sử dụng thuốc khử độc cho nước và duy trì việc thay nước, hút cặn định kỳ hàng tuần.
Cá bị xù vảy
Bệnh xù vảy là một vấn đề phổ biến ở cá cảnh. Khi bị xù vảy, thân cá trông giống quả thông với bụng phình to và vảy chĩa ra ngoài. Nguyên nhân có thể do nhiễm trùng, virus, chế độ ăn kém hoặc nước bẩn.
Thông thường, khi bệnh xù vảy tiến triển nặng, cá sẽ chết sau một vài ngày.
Cá bị phình bụng
Nếu cá bị phình bụng nhưng vảy không chĩa ra, có thể cá gặp vấn đề về tiêu hóa hoặc mắc bệnh về bong bóng khí. Bệnh này khiến cá gặp khó khăn khi bơi, có thể bơi ngửa, bơi nghiêng hoặc nằm dưới đáy.
Nguyên nhân có thể do táo bón, nhiễm vi khuẩn, ký sinh hoặc virus.
Cách giải quyết: Cải thiện chất lượng nước. Nếu cá bị táo bón, cho ăn thức ăn giàu chất xơ như rau luộc cắt nhỏ hoặc đậu Hà Lan luộc tách vỏ. Có thể cho cá nhịn ăn vài ngày, sau đó tiếp tục cho ăn đậu cho đến khi cá bình thường. Nếu nghi cá bị bệnh do nước bẩn, thay nước thường xuyên hơn, sử dụng thuốc khử độc và bổ sung vi sinh.
Cá bỏ ăn
Dấu hiệu đầu tiên cho thấy cá gặp vấn đề là bỏ ăn. Cá bỏ ăn khi bị bệnh hoặc khi đã già.
Cách giải quyết: Kiểm tra xem cá có triệu chứng khác ngoài bỏ ăn không. Một số bệnh có thể làm cá bỏ ăn gồm:
- Nấm trắng
- Bệnh tiêu hóa
- Đục mắt
- Xuất huyết
- Cong lưng
Nên nuôi cá trong bể chữa bệnh riêng vì một số bệnh có thể lây lan. Đảm bảo nước sạch để cá có môi trường tốt nhất để khỏe lại, giúp hệ đề kháng của cá bình phục và hỗ trợ đẩy lùi bệnh.
Cá bị nhạt màu
Một dấu hiệu cho thấy tép có thể sắp chết là màu sắc trên thân cá bắt đầu nhạt dần. Cá bị nhạt màu có thể do nhiễm khuẩn hoặc tuổi tác. Tuy nhiên, đôi khi nguyên nhân là bể cá thiếu ánh sáng.
Cách giải quyết: Nếu màu sắc của cá nhạt dần, hãy xem cá có biểu hiện gì khác như bơi lội bất thường hoặc dấu hiệu bệnh tật không. Nếu cá vẫn ăn uống bình thường và không có triệu chứng khác, có thể là do thiếu ánh sáng hoặc đang làm quen với môi trường mới.
Cá bị gầy
Nếu cá đột nhiên gầy và bụng hóp lại, đó có thể là dấu hiệu cá sắp chết. Tình trạng này thường rất nguy hiểm và cần được điều trị sớm.
Nguyên nhân có thể do cá bị đói, mắc bệnh, bỏ ăn hoặc nhiễm vi khuẩn. Thông thường, khả năng điều trị thành công rất thấp, cá bị bệnh có khả năng cao sẽ chết.
Mang cá đổi màu
Một dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy cá sắp chết là mang cá chuyển nâu hoặc đen, thường do ngộ độc ammonia, nitrite hoặc tế bào mang cá đã chết.
Cách giải quyết: Nếu mang cá đổi màu, thay ngay 50% nước bể. Sau đó, sử dụng bộ test ammonia để kiểm tra chất độc trong nước thường xuyên. Kết hợp với việc bổ sung vi sinh và sử dụng bộ lọc tốt để hệ vi sinh có thể phát triển và xử lý chất độc tích tụ.
Cá bơi thất thường
Cá có thể bơi thất thường do nhiều nguyên nhân khác nhau như:
- Bệnh về bong bóng khí
- Tổn thương thần kinh
- Bệnh ngoài da
- Nước bể bẩn
- Stress
- Thiếu oxy
Cách giải quyết: Nếu cá bơi thất thường, đầu tiên thay nước để đảm bảo nước sạch. Nếu nghi cá thiếu oxy, sử dụng thêm sủi khí và tăng dòng chảy của lọc để nước có nhiều oxy hơn.
Nếu cá bị stress, ngừng cho ăn. Khi cá bị stress, hệ tiêu hóa có thể ngừng hoạt động. Stress do thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng ảnh hưởng đến trao đổi chất, khiến cá không thể tiêu hóa thức ăn, dẫn đến táo bón và phình bụng.
Sử dụng các loại thuốc giảm stress như Seachem StressGuard Slime Coat Protection để cá cảm thấy an toàn hơn. Nếu cá bị bệnh, tách cá ra bể riêng và quan sát để có hướng điều trị phù hợp.
Cách cứu cá cảnh sắp chết
Khi phát hiện các dấu hiệu cho thấy cá sắp chết, hãy thực hiện ngay một trong hai biện pháp sau:
Tăng nhiệt độ nước và sử dụng muối để sát trùng
Nếu trên thân cá xuất hiện các đốm trắng hoặc đen, có thể cá bị nhiễm bệnh do rận hoặc ký sinh trùng. Tăng nhiệt độ nước lên 29 độ C để ngăn chặn ký sinh trùng sinh sôi và phát triển.
Duy trì nhiệt độ này trong 10 ngày liên tiếp, sau đó từ từ giảm xuống khoảng 19 độ C.
Ngoài ra, thêm một thìa canh muối dành cho cá cảnh vào bể nước, tương đương với 20 lít nước, để sát trùng cho cá.
Bạn cũng có thể sử dụng thuốc xanh methylen hoặc Maracyn – Two để đẩy nhanh quá trình điều trị.
Nếu cần, dùng nhíp để loại bỏ ký sinh trùng, nhưng kỹ thuật này chỉ nên được thực hiện bởi người có kinh nghiệm. Nếu ký sinh trùng đã xâm nhập sâu vào thân cá, kết hợp sử dụng thuốc kháng sinh để triệt tiêu hiệu quả.
Thay đổi khẩu phần ăn
Khi cá gặp vấn đề về sức khỏe, hãy thay đổi khẩu phần ăn để tăng cường sức đề kháng. Tránh thức ăn dạng viên và cám vì chúng khó tiêu. Thay vào đó, cho cá ăn thức ăn tươi sống như trùn, giun, bọ gậy, và sơ chế cẩn thận để loại bỏ vi khuẩn.
Lưu ý: Chỉ cung cấp một lượng thức ăn vừa đủ để cá sinh tồn và phục hồi sức khỏe.
Nuôi cá cảnh bị chết có xui không?
Việc cá cảnh chết cần được xét theo nhiều yếu tố. Nếu chỉ có 1-2 con chết do bệnh hoặc lý do khác, điều này không đáng lo ngại vì đó là điều bình thường. Tuy nhiên, nếu cá chết hàng loạt trong bể, điều này trong phong thủy được coi là điềm xấu, có thể báo hiệu phá sản hoặc bệnh tật.
Cá cảnh chết được coi là điềm xui trong dân gian, nhưng chưa có chứng minh khoa học về phong thủy. Do đó, bạn không nên quá lo lắng. Quan trọng là tìm hiểu rõ nguyên nhân cá chết, khắc phục và nuôi lại.
Thiếu kinh nghiệm nuôi cá cũng có thể là nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt do yếu tố thức ăn, môi trường nước, không khí và lượng thức ăn không phù hợp. Vì vậy, cần tìm hiểu cách nuôi cá hợp lý và khoa học hơn.
Kết luận
Bài viết đã cung cấp thông tin về các dấu hiệu cá cảnh sắp chết và cách chữa trị. Hy vọng những thông tin này hữu ích cho bạn. Hẹn gặp lại trong các bài viết sau.
